Đằng sau một trạm trộn bê tông nhựa hoạt động bền bỉ, liên tục cho ra những mẻ sản phẩm chất lượng cao chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa công nghệ kỹ thuật hiện đại và bàn tay con người.
Vậy quy trình tạo ra bê tông nhựa nóng — vật liệu quan trọng của mọi công trình giao thông — diễn ra như thế nào?
Hãy cùng VIPEC khám phá toàn bộ hành trình đó.

1. Thành phần chính của bê tông nhựa nóng

Một mẻ bê tông nhựa nóng tiêu chuẩn được hình thành từ ba thành phần cơ bản:

Đá (cốt liệu)

Bột khoáng (mineral filler)

Nhựa đường (bitumen hoặc asphalt binder)

Trong đó, đá có nhiều kích cỡ khác nhau, tùy theo công thức cấp phối.

Bột khoáng gồm hai loại: bột khoáng mới và bột khoáng thu hồi.

Còn nhựa đường được gia nhiệt đến trạng thái lỏng dẻo để dễ dàng bao phủ lên cốt liệu.

Tùy theo yêu cầu về mác bê tông nhựa của từng công trình, các kỹ sư sẽ tính toán tỷ lệ phối trộn khác nhau để đảm bảo cường độ, độ bền và tính ổn định cao nhất.

2. Cấp liệu và sàng lọc đá

Đầu tiên, đá được đưa vào phễu tiếp liệu (cold bin) bằng xe xúc lật. Từ đây, đá di chuyển qua băng tải ngang, rồi được chuyển lên hệ thống sàng rung sơ cấp để loại bỏ các viên đá quá lớn.

Sau đó, vật liệu đạt chuẩn được vận chuyển qua băng tải xuyên đến khu vực lò sấy (tang sấy) – nơi quá trình làm khô và nung nóng bắt đầu.

3. Sấy nóng trong lò rang – trái tim của trạm trộn

Bên trong lò sấy (dryer drum), nhiệt độ có thể đạt đến 180–185°C. Hiệu suất đốt của quá trình này phụ thuộc trực tiếp vào công nghệ đầu đốt (burner) và hệ thống sấy – tuần hoàn nhiệt. Tại đây, đá được làm khô

hoàn toàn và nâng nhiệt độ lên mức cần thiết để khi trộn cùng nhựa đường, hỗn hợp đạt độ dẻo và kết dính tối ưu.

4. Phân loại cốt liệu và chờ trộn

Sau khi được nung nóng, cốt liệu đi qua sàng rung nóng (hot screen) để phân tách theo kích cỡ hạt. Nhờ đó, nhà vận hành có thể tạo ra các công thức cấp phối (mix design) khác nhau cho từng loại bê tông nhựa.

Đá sau khi sàng được chứa trong các khoang chứa nóng (hot bin), chờ đến khi được cấp vào thùng trộn theo tỷ lệ định sẵn. Thông thường, mỗi trạm có khoảng 5–6 khoang chứa đá khác nhau để phục vụ phối trộn linh hoạt.

5. Thành phần bột khoáng – yếu tố gia cường

Bột khoáng là thành phần thứ hai, giúp lấp kín các lỗ rỗng giữa cốt liệu, tăng khả năng liên kết và độ bền cho hỗn hợp.

Có hai loại bột khoáng:

Bột khoáng mới: được đưa vào từ bên ngoài.

Bột khoáng thu hồi: là bụi mịn được thu qua hệ thống lọc bụi túi vải sau khi sấy đá, được tái sử dụng để giảm lãng phí.

Cả hai loại đều được chứa trong các silô riêng biệt và bơm lên buồng trộn bằng vít tải khi cần.

6. Thành phần nhựa đường (bitumen)

Nhựa đường là chất kết dính chính của hỗn hợp bê tông nhựa.

Trước khi đưa vào trộn, nó được gia nhiệt trong các bồn chứa (bitumen tanks) đến khoảng 150–170°C để đạt độ nhớt và tính dẻo cần thiết.

Tùy theo thiết kế mặt bằng, các bồn chứa có thể đặt đứng hoặc nằm ngang, được cách nhiệt và kiểm soát nhiệt độ tự động để đảm bảo ổn định.

Khi đến giai đoạn trộn, nhựa đường được bơm qua đường ống đến buồng cân và sau đó đổ chính xác vào thùng trộn.

7. Cân định lượng và trộn tự động

Khi cả ba thành phần (đá, bột khoáng và nhựa đường) đã sẵn sàng, hệ thống cân điện tử tự động sẽ định lượng từng loại vật liệu theo công thức thiết kế.

Có hai cửa xả – một lớn, một nhỏ – để đảm bảo độ chính xác cao nhất khi cân.

Trình tự cấp liệu như sau:

Cấp đá trước.

Tiếp đến bột khoáng.

Cuối cùng là nhựa đường.

Sau khi toàn bộ nguyên liệu đã vào thùng trộn (mixer), quá trình trộn bắt đầu.

Một chu trình trộn hoàn chỉnh thường kéo dài khoảng 45 giây, bao gồm cả thời gian trộn và xả.

8. Thành phẩm – bê tông nhựa nóng

Khi quá trình trộn hoàn tất, hỗn hợp bê tông nhựa nóng được xả xuống phễu chờ hoặc băng tải xả, sau đó đưa vào xe tải chuyên dụng.

Nếu trạm có silô chứa trung gian (hot storage silo), hỗn hợp có thể được lưu trữ tạm thời trước khi vận chuyển ra công trường.

Tại công trường, bê tông nhựa nóng được trải bằng máy rải, đầm chặt bằng lu rung và làm nguội tự nhiên, tạo thành mặt đường nhựa mịn, bền và đàn hồi cao.

9. Tổng kết quy trình

Toàn bộ quy trình sản xuất bê tông nhựa nóng là một chuỗi khép kín, tự động hóa cao, bao gồm:

Cấp liệu → Sấy → Sàng → Cân định lượng → Trộn → Lưu trữ → Vận chuyển.

Mỗi công đoạn đều yêu cầu độ chính xác, nhiệt độ và thời gian tối ưu để tạo ra thành phẩm đạt tiêu chuẩn kỹ thuật và độ bền vượt trội.

Đó chính là lý do vì sao đằng sau mỗi tuyến đường nhựa hoàn hảo là cả một hệ thống công nghệ – kỹ thuật – con người vận hành nhịp nhàng, không ngừng sáng tạo và cải tiến.

🎬 Xem thêm video chi tiết quy trình tại: